ALLES WAT JE OVER ONDERTITELING MOET WETEN

“Ze vertalen niet wat ze zeggen, hoe komt dat?”

Het is een vaak gehoorde opmerking. Bij een ideale ondertitel hoor je wat je leest, exact wannéér je het leest. Onbewust werken je oren en je ogen samen om zo dialogen vlot te kunnen volgen. Wanneer je dan iets hoort en er geen equivalent van leest in de ondertitel, dan hapert die samenwerking tussen oren en ogen.

Daarom hanteren wij het ‘kapstokprincipe’. Een zin die je in het Engels hoort, bestaat uit een aantal ‘kapstokken’: ijkpunten die ook op die plekken in de Nederlandse ondertitel moeten terugkeren ALS DAT KAN. Aan dat Engelse/Franse… woord hang je dan een Nederlandse vertaling op. Op exact diezelfde plek. Een naam, een cijfer, een voltooid deelwoord, … Alleen: de ene taal is de andere niet. Dus dat lukt niet altijd. Veel belangrijker dan het volgen van die kapstokken is immers de kwaliteit van de doeltaal (de taal waarin je vertaalt.) Elke ondertitel moet lezen alsof hij oorspronkelijk in het Nederlands is geschreven. Hij moet - met andere woorden - IDIOMATISCH zijn. Je mag de boel dus niet forceren. En dat is vaak een van de redenen waarom we niet zomaar “vertalen wat ze zeggen.”

Een andere reden is dat je simpelweg de tijd moet hebben om een ondertitel vlot te lezen. In professionele ondertitelingssoftware zie je als vertaler hoeveel cps (characters per second) of wmp (words per minute) een ondertitel heeft. Afhankelijk van het doelpubliek (kinderen, slechthorenden, anderstaligen, geoefende lezers) moet je dan een bepaalde minimale leessnelheid respecteren. Alleen: een mens kan veel sneller praten dan hij kan lezen. Dus moet een ondertitelaar noodgedwongen SAMENVATTEND VERTALEN. Als je daarbij nog eens de kapstokken kan behouden, dan zit je goed.

Tot slot: de tv-schermen worden weliswaar almaar breder, maar toch zijn er grenzen. Je kan niet zomaar pakweg 50 karakters op één regel proppen. Ofwel is het tv-scherm te klein (hangt ook af van de gebruikte fontgrootte), ofwel kunnen onze hersenen dat niet of moeilijk aan. We zijn dus niet alleen beperkt in de tijd, maar ook in de ruimte. Een goeie ondertitel bevat nooit meer dan 42 karakters per regel. En bestaat nooit uit meer dan 2 regels.

Wie brontaalgericht (kapstokken volgen) kan vertalen en toch idiomatisch Nederlands gebruikt en rekening houdt met de leessnelheid en het maximale aantal karakters per regel, heeft het in zich om een goeie ondertitelaar te worden. 🙂

Wat moet ik als klant aanleveren voor je kunt beginnen te ondertitelen?

De basis is video. Ben je een productiehuis, een zender of een bedrijf dat een ondertitelde video op Facebook, YouTube of de eigen website wil publiceren, dan volstaat - in de drie gevallen - een MP4-file, een AVI-file of een MPEG-file van 1280x720 pixels en een bitrate van gemiddeld 1500 kbps. Het beeldformaat mag zelfs kleiner zijn. Zenders leveren ons bijvoorbeeld vaak MPG-files aan met een beeldformaat van 352x288 pixels. Voor West-Europa wel graag PAL25fps gebruiken.

Het helpt als je ook een dialooglijst kunt meeleveren. Dat is een uitgetikte versie van de dialogen in de brontaal. Een must is het niet. Het is gewoon goedkoper als je er eentje kunt meesturen.

Beschik je al over een ondertitelbestand (.srt / .stl / .pac / .x32) in een andere taal en ben je tevreden over de kwaliteit daarvan, dan mag je ons dat ook bezorgen. In zo’n geval baseren wij ons op de bestaande spotting (we passen die dus niet meer aan) en buigen we ons alleen over de vertaling van de bestaande ondertitels. Dat haalt de kostprijs ook omlaag.

Hoe bereken je de kostprijs van ondertitels?

De kostprijs hangt af van de talencombinatie: wat is de brontaal (de taal die je hoort) - en wat wordt de doeltaal (de taal van de ondertitels)? Speelt ook mee: of er al dan niet een dialooglijst ter beschikking is (correct uitgeschreven dialogen in de brontaal), de deadline (hoe dringend is het), en of je al dan niet over een reeds bestaande ondertitelfile in een andere taal beschikt (en waar je tevreden over bent).

De prijs kan per ondertitel worden bepaald (dan worden de ondertitels nadien opgeteld). Ofwel geven we je een prijs per minuut film: dan weet je het vooraf al, maar is de kans groot dat het ietsje duurder uitvalt, want we moeten dan vooraf het debiet inschatten (hoeveel ondertitels zal elke minuut film gemiddeld bevatten?) Een derde optie is een forfait. Dat geldt vooral voor kleine opdrachten.

Heb je een opdracht waarvoor je graag een prijsberekening wenst, aarzel dan niet: